Brouwen is het proces waarbij water, mout, hop en gist worden gebruikt om bier te maken. Het brouwproces bestaat uit verschillende stappen, waarbij elk van deze ingrediënten op verschillende manieren wordt behandeld om de gewenste smaak, kleur en geur van het bier te verkrijgen. Het brouwproces is een complex proces waarbij nauwkeurige metingen en controle van de temperatuur en pH van het brouwsel nodig zijn om de gewenste smaak en kwaliteit van het bier te verkrijgen. Bier brouwen kan worden gedaan door professionele brouwerijen, maar ook door thuisbrouwers die hun eigen bier willen maken.

zelf bier brouwen

Hoe wordt bier gemaakt?

Bier wordt gemaakt door een proces genaamd brouwen. Hieronder vind je de basisstappen van het brouwproces. Per soort bier en brouwerij zijn er verschillen tussen het brouwproces en de receptuur.

  1. Het brouwen van bier begint met het mouten van gerst of andere granen. De granen worden eerst geweekt en daarna ontkiemd. Vervolgens worden ze gedroogd en geroosterd om verschillende smaken en kleuren te creëren.
  2. Na het mouten wordt overgegaan naar het maischen. Hierbij worden de gemoute granen gemalen tot een fijn meel, dat vervolgens wordt gemengd met warm water in een mash tun. Hierdoor ontstaat een dikke vloeistof, genaamd wort.
  3. Na het maischen gaat men verder met filteren. De wort wordt gefilterd om de onoplosbare vaste stoffen, zoals de moutdeeltjes, eruit te halen. Het overgebleven vloeibare wort wordt dan naar een kookketel gebracht.
  4. De kookketel wordt vervolgens verwarmd. In de kookketel wordt de wort gekookt met hop en soms andere kruiden of specerijen. Dit proces zorgt voor de bitterheid en aroma’s van het bier en helpt bij het conserveren.
  5. Na het koken komt het koelen. De wort wordt snel gekoeld om de groei van bacteriën te voorkomen. Dit kan worden gedaan door de wort door een koeler te laten lopen of door het in een speciale koelbak te laten afkoelen.
  6. Een van de laatste stappen van het brouwproces is gisten. De afgekoelde wort wordt overgebracht naar een gistvat waar gist wordt toegevoegd. De gist zet de suikers in de wort om in alcohol en koolstofdioxide, en produceert zo het bier.
  7. Nu begint het wachten, het rijpen. Het bier wordt nu gedurende enkele dagen tot enkele maanden in het gistvat gerijpt, afhankelijk van het type bier en de gewenste smaak.
  8. Tenslotte mag het bier in de fles: Na het rijpen kan het bier worden gebotteld of getapt in vaten voor verdere opslag en rijping. Bij het bottelen wordt suiker toegevoegd om een kleine hoeveelheid koolstofdioxide te produceren, wat het bier zijn sprankeling geeft.

Zoals gezegd is dit de basis van het brouwproces, maar er zijn veel variaties en nuances, afhankelijk van het biermerk en de biersoort. Hoewel bier door de eeuwen heen natuurlijk meerdere keer van recept is veranderd – en dat bij verschillende brouwerijen nog steeds doet – zijn er enkele vasten ingrediënten van bier. Bier wordt gemaakt van water, graan, gist en hop. Bier bestaat dus uit natuurlijke producten.

bier hop

Termen tijdens het brouwen van bier

Het brouwen van bier lijkt eenvoudiger dan het in werkelijkheid is. Het brouwen van bier verloopt als volgt:

Mouten

De eerste stap van het bierbrouwproces, is het mouten. Dat wil zeggen dat het gerst eerst in water wordt geweekt. Zo kan het graan zich in warme kamers ontkiemen en vormen de graankorrel enzymen die het zetmeel in suikers omzetten. Deze zorgen niet alleen voor de smaak, maar ook voor de vorming van alcohol en koolzuurgas, wanneer het gist wordt toegevoegd.

Wanneer de gerst is ontkiemd, worden de graankorrels bij hoge temperatuur gedroogd, zodat het kiemproces stopt. Het resultaat hieruit wordt mout genoemd. De mout kan variëren in kleur. Een hogere temperatuur bij het drogen, zorgt voor een donkerdere kleur mout en daarmee ook een donkerdere kleur bier.

Maischen

Tijdens het maischen wordt de mout met warm water gemengd, waardoor de enzymen in de mout weer actief worden en het zetmeel verder afbreken tot suikers, die in het water worden opgelost. De brouwer filtert daarna de vloeistof op het kaf van de gerst, waardoor er een heldere vloeistof – genaamd “wort” – ontstaat. De achtergebleven vaste deeltjes noemen we “draf” of “bostel”. Na het maischen worden het wort en de draf door filtratie gescheiden. In het wort bevinden zich suikers die later in alcohol worden omgezet.

Koken

In de brouwketel wordt de wort gekookt en wordt de hop toegevoegd. Het bier moet vervolgens zo snel mogelijk worden afgekoeld, zodat de gisting kan beginnen.

Gisten

Gisting kan plaatsvinden op twee verschillende manieren. Je kunt gisten op kamertemperatuur, waardoor de gist langzaam naar boven rijst en op het bier komt te drijven. Bij een lage temperatuur zakt de gist juist naar beneden.

Rijpen

Na het volledig afronden van het brouwproces, moet het bier nog rijpen. Dit kan enkele dagen tot weken duren. Na het rijpen is het tijd om het drankje te proeven.